ANDRZEJKI

28 sierpnia 2011, aktualizacja: 10 września 2015 | Autor: Przywory

(29 listopada)

Wigilia św. Andrzeja jest związana z szeregiem pozostałości po starych obrzędach, które występowały najprawdopodobniej podczas pogańskich świat ku czci zmarłych.

Podczas wieczoru andrzejkowego po dziś dzień praktykuje się różnego rodzaju wróżby. Dawniej jedną z najbardziej charakterystycznych praktyk było lanie płynnego ołowiu na zimną wodę, współcześnie zmodyfikowano nieco ten zwyczaj i ołów zastąpiono płynnym gorącym woskiem. Niezmienne pozostało wróżenie z kształtu utworzonego z zastygłego ołowiu, a teraz wosku, zawodu przyszłego męża, staropanieństwo lub trudności w drodze do zamążpójścia, powodzenie u mężczyzn, rychłe wesele.

Kolejne popularne wróżby andrzejkowe:

Rozkładanie na podłodze kości posmarowanych tłuszczem – czyją kość najpierw chwyci pies, ta dziewczyna pierwsza wyjdzie za mąż.

Liczenie sztachet w zasięgu rozciągniętych rąk – jeśli liczba kołków jest parzysta, dziewczyna wyjdzie za mąż w nadchodzącym roku.

Puszczanie na wodę (w miednicy, na talerzu) dwóch igiełek lub listków mirtu. Gdy    igiełki lub listki się zetkną, wróży to szybkie wesele.

Zdejmowanie lewych butów i ustawianie ich naprzemian w kierunku drzwi. Dziewczyna, której but pierwszy przekroczy próg, najwcześniej wyjdzie za mąż.

Ustawiane na stole trzech talerzy, a pod nimi: obrączki, lalki i różańca. Która z dziewcząt wyciągnie obrączkę – szybko wyjdzie za mąż, lalkę – zostanie panną z dzieckiem, różaniec – pójdzie do klasztoru. Istnieją inne warianty tej wróżby – pod filiżanki wkłada się węgiel- oznaczający chorobę, mirt – pójście na wesele, obrączkę – ślub, monetę – bogactwo, sól – płacz, popiół – śmierć, chleb – dostatek.

Wkładanie pod poduszkę kartek z wypisanymi imionami chłopców, rano w dzień

Św. Andrzeja wyciąga się kartkę z imieniem wybranego, a wyciągnięcie czystej kartki oznacza dalsze staropanieństwo.

Z prognoz pogodowych występowały: „Jak je na Jędrzeja mróz, to sobie siedlak ma gotować wóz”, „Na św. Andrzeja trza kożucha dobordzieja”.